T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
İSTANBUL / ŞİŞLİ - Gülbağ Selim Sırrı Tarcan İlkokulu

DİLİMİZİN ZENGİNLİKLERİ PROJESİ

“Bir dildeki sözlerin bütünü; söz hazinesi, söz dağarcığı, sözcük hazinesi, kelime hazinesi, kelime kadrosu, vokabüler” olarak tanımlanan söz varlığı, bireyler arası iletişim için çok önemlidir. Söz varlığı, aynı zamanda bireyin öğrenme yaşantısı boyunca depoladığı birikimi ifade etmektedir. Söz varlığının önemi sadece bununla sınırlı kalmayıp bireyin anlama ve anlatma becerisini de etkilemektedir. Sözcük ile kavram arasında yakın bir ilişki mevcuttur. Sözcük söylendiğinde onu karşılayan kavram akla gelir. Bunun gerçekleşebilmesi için de bireyin o sözcüğün anlamına hâkim olması ve sözcükle ilgili kavramı gözünün önüne getirebilmesi, zihninde canlandırabilmesi gerekir. Sözcük ve kavram zenginliği aynı zamanda düşünce zenginliğine işaret eder. İnsanın sözcük ve kavram yönünden zengin bir birikime sahip olması, düşüncede de zengin olmasını sağlar. Öğrencilerimiz için söz varlığını en verimli şekilde artırmayı ve kullanmayı sağlayacak ortam ise okullardır.

Dilimizin Zenginlikleri Projesi; okullarda yapılacak söz varlığını zenginleştirme çalışmaları ile öğrencilerin dilimizin zenginliklerini tanımasını, kültür taşıyıcısı olan sözcüklerimizle buluşmasını, buna bağlı olarak da dili iyi kullanmasını ve düşünce dünyasını geliştirmesini amaçlamaktadır. Bu sayede öğrencilerimiz dilimizin seçkin ve özgün eserlerini tanıyacak, eserlerimizde geçen sözcüklerin derinliklerini (çeşitli anlamlarını) öğrenecek; milletimizin kültürünü, birikimini, düşünce dünyasını ve hayat tarzını söz varlığımızın içinde yeniden keşfedecektir.

 

26-12-2023

 

23-01-2024

 

28-12-2023

  

                         EK-5: İlkokul/Ortaokul/Lise Etkinlik Uygulama Rehberi

     a)          Anlat Bakalım

     • Öğretmen, sınıfı A ve B olmak üzere iki gruba bölmelidir. Gruptan bazı öğrenciler sözcü olarak belirlenmelidir. Öğretmen, anlatılacak kelimeyi sessizce sözcünün kulağına söylemeli ve sözcüğü anlatması için bir dakika süre vermelidir. Verilen sürede sözcü mimikleriyle ve beden dili yardımıyla kelimeyi anlatmaya çalışmalıdır. Verilen sürede ilk grup kelimeyi bilemezse ikinci gruba söz hakkı verilir. En çok puanı alan grup öğretmen tarafından değişik şekillerde ödüllendirilebilir.

      b)         Bilen Oturur

• Bu oyun yeni öğrenilen kelimelerin kavratılmasında etkin olarak kullanılabilir. Öğretmen, yeni öğrenilen kelimeleri ve bu kelimelerin eş anlamlılarını tahtaya yazmalıdır. Sınıftaki bütün öğrencileri ayağa kaldırmalı ve tahtadaki kelimelerin eş anlamlısını sırayla öğrencilere sormalıdır. Doğru yanıtı veren ayaktaki öğrenci yerine oturur. Tahtadaki bütün kelimelerin eş anlamlıları bulunana kadar etkinlik devam eder.

c) Kelime Türetme

•Kelime Türetme Oyunu için iki öğrenci tahtaya kaldırılmalıdır. İlk öğrencinin söyleyeceği kelimenin son harfiyle ikinci öğrenci önceden belirlenen bir süre içinde yeni bir kelime türetmeye çalışmalıdır. Tüm kelimeler proje kapsamında yeni öğrenilen kelimelerden seçilmelidir. Aynı kelime iki defa söylenmemelidir. Her yeni kelime için ikinci öğrencinin hanesine puan yazılır. Bu uygulama ile öğrenciler kelimelerin söylenişlerini de tekrar ederek pekiştirirler.

d) Anlamını Bul

• Oyun için hazırlanmış kelimeler içi görünmeyen bir torba içine alınır. Her takımdaki birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü̈ oyuncular birbirlerine karşı yarışacaklardır. İlk takımın ilk oyuncusu torbadan bir kelime seçer, seçtiği kelimeyi diğer oyunculara göstermez. Kelimeyi, eğer varsa altında küçük puntolarla parantez içinde yazılı kelimeleri kullanmadan, imalar ile dolaylı yoldan anlatarak kendisinden sonra gelen takım arkadaşının bulmasını sağlamaya çalışır. Eğer ikinci oyuncu anlatılan kelimeyi bilirse takım bir puan alır. Sırasıyla diğer takımların birinci ve ikinci oyuncuları da yarışır. Tüm takımların ilk turu tamamlanınca, bu kez ikinci oyuncular torbadan birer kelime çekerek üçüncü sıradaki takım arkadaşlarına anlatmaya çalışırlar ve oyun bu şekilde sürer. Oyunda kullanılacak kelimelerin proje kapsamında öğrenilenler arasından okulda öğretmen veya öğrencilerin, evde de ebeveyn ya da çocukların hazırlaması birçok kazanımla oynanmasını sağlayacaktır.

e) Baş Harflerini Değiştir

• Öğretmen, proje kapsamında yeni öğrenilen kelimelerden bir kelime söylemeli ve öğrenciler bu kelimenin tüm harflerini yukarıdan aşağıya yazmalıdır. Öğrenciler yukarıdan aşağıya dizili olan harflerle başlayarak yeni sözcükler 9 türetmelidir. Türetilen kelimeler yine proje kapsamında öğrenilen kelimelerden olmalıdır. Bu etkinlik daha çok gruplar oluşturularak yapılmalıdır. Öğrenciler bu aktiviteyle karşılıklı olarak yeni kelimeleri ve telaffuzlarını öğrenerek kelime dağarcıklarını geliştirirler.

f) Beyin Fırtınası

• Öğrencilerin verilen bir kelimeyi çağrıştıran yakın kelimeleri söylemeleri esasına dayanan bir etkinliktir. Verilen kelimeyi anımsatan en çok sözcüğü söyleyen öğrenci bu etkinliği başarıyla tamamlamış olur. Etkinlik gerçekleştirilirken tek bir eser kaynak alınarak çerçeve daraltılabilir.

g) Bu Nedir?

• Bu alıştırmada son harfi verilen varlıkların, eşyaların ve kavramların ipuçlarıyla bulunması amaçlanır. Öğrenciler numaralandırılmış beyaz kutuları doldurmak için önce verilen ipuçlarını okumalıdırlar. Verilen ipucu yardımıyla son harfi K olan varlığın, eşyanın veya kavramın ismini boşluklara yazmalıdırlar. Bu etkinlik sınıfta gruplar oluşturularak da uygulanabilir.

h) Hatırlatmaca

• Belirlenen kelimelerle başka kelimeleri çağrıştırmayı hedefleyen bir aktivitedir. Numaralandırılmış kelime gruplarının anımsattığı yeni sözcük bulmacadaki ilgili boşluğa yazılmalıdır. Öğrencilere alıştırmanın nasıl uygulandığı ayrıntılı olarak açıklanmalıdır. Hazırlanan örnek bulmaca sınıfta öğrencilerle birlikte çözülmelidir.

i)                      Sözcük Yerleştirme

 

• Sözcük yerleştirme etkinliğinde iki sözcük bulmacanın içine yerleştirilmelidir. Bu sözcüklerden hareket ederek önceden belirlenen diğer sözcüklerin doğru bir şekilde boş karelere yerleştirilmesi sağlanır. Öğretmen ilk uygulamayı kendisi yapmalıdır. Amaç kelimelerin doğru yerleştirilerek öğrenci dikkatinin kelime üzerine çekilmesidir. Bu alıştırmayla öğrencilerin harf-kelime analizi yapmaları ve kelimeleri daha iyi tanımaları sağlanır. Not: Proje kapsamındaki faaliyetler gerçekleştirilirken özel gereksinimli öğrencilerin etkinliğe katılımını teşvik edici, kolaylaştırıcı ve etkinlikten azami şekilde faydalanmalarını sağlayıcı tedbirlerin alınması, gerekli hâllerde etkinlik uygulamalarının bu minvalde değiştirilmesi beklenmektedir.

 

EK-7: İlkokul Eser Listesi

• TEGM Bizim Hikâyemiz Serisi (39 Kitap)

• Türk Masalları

• Türk Bilmeceleri

• Türk Tekerlemeleri

 • Ömer Seyfettin Seçme Hikâyeler

• Çocuk Şiirleri Antolojisi

• Memleket Şiirleri Antolojisi

• Mesneviden Seçme Hikâyeler

 

EK-10: İlkokul/Ortaokul Sözlük Listesi

a)          Türkçe Sözlük Kaynakçası

• Büyük Türkçe Sözlük

• Türk Dili Sözlüğü

• Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü

• Türkçe Sözlük I-II

• Türkçe Sözlük I-IV

• Sınıflandırılmış Türk Atasözleri

b)         Türkçe sözlükler

• Pratik Türkçe Sözlük

• Büyük Türkçe Sözlük

• Türk Dili Sözlüğü

• Hayat Büyük Türkçe Sözlüğü

• Türkçe Sözlük

• Türkçe Öğreten Sözlük

• Resimli Türkçe Sözlük

c)           Türkçe Eş Anlamlı ve Karşıt Anlamlılar Sözlükleri

• Türkçede Anlamdaş ve Karşıt Kelimeler Sözlüğü

• Türkçede Yakın ve Karşıt Anlamlılar Sözlüğü

• Türkçede Eş ve Karşıt Anlamlar Sözlüğü d) Deyimler Sözlükleri

• Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü

• Ortak Kültür Sözlüğü

• Sınıflandırılmış Türk Atasözleri

 

e) Söyleyiş Sözlükleri

• Konuşma Dili ve Türkiye Türkçesinin Söyleyiş Sözlüğü

f) Farklı Alanlarda Sözlükler

• Türkçe Bitki Adları Sözlüğü

• Anadolu Kuş Adları Sözlüğü

• Türkçede Renkler Sözlüğü

• TÜBİTAK Sosyal Bilimler Ansiklopedisi

 

*************************************************************************************************************************************************

                               DİLİMİZİN ZENGİNLİĞİ PROJESİ ETKİNLİK RAPORU

                                      GÜLBAĞ SELİM SIRRI TARCAN İLKOKULU

                                              KASIM AYI YOL HARİTAMIZ

‘’ Başka dile uymaz annenin sesi, her sözün ararsan vardır Türkçesi! ‘’Z.GÖKALP

 

1-SÖZLÜK TASARIM YARIŞMASI

 Şartnameye uygun şekilde okulumuzda yapılacak olan sözlüklerin kuralları ve tarihleri belirlendi. Her öğrencimiz ilgi alanına göre en az 50 kelimeden oluşan bir sözlük tasarladı.

 2-BİLEN OTURUR

Bu oyun yeni öğrenilen kelimelerin kavratılmasında etkin olarak kullanılabilir. Öğretmen, yeni öğrenilen kelimeleri ve bu kelimelerin eş anlamlılarını tahtaya yazmalıdır.

 Sınıftaki bütün öğrencileri ayağa kaldırmalı ve tahtadaki kelimelerin eş anlamlısını sırayla öğrencilere sormalıdır.

 Doğru yanıtı veren ayaktaki öğrenci yerine oturur. Tahtadaki bütün kelimelerin eş anlamlıları bulunana kadar etkinlik devam eder.

 

BİLEN OTURUR ETKİNLİĞİ

Kelime Seçimi: Öğretmenlerimiz, sınıftaki öğrencilere öğrenilmesi gereken yeni kelimeleri belirleyip, bu kelimeleri tahtaya yazarak sınıfa gösterdi.

Eş Anlamlıları Belirleme: Öğretmen, her kelimenin tahtadaki eş anlamlılarını yazarak açıklandı. Öğrencilerle birlikte bu eş anlamlıları konuşarak öğrenme sürecini pekiştirmesi sağlandı.

Öğrencileri Ayağa Kaldırma: Öğrencilere, öğrenilen kelimelerin eş anlamlılarıyla ilgili sorular sormak için ayağa kalkmalarını söylendi.

Sorular Sorma: Öğretmen, tahtadaki her kelimenin eş anlamlısıyla ilgili bir soru soruldu. Örneğin, “Bu kelimenin başka bir anlamı nedir?” veya “Eş anlamlısı ne?” gibi sorular soruldu.

Doğru Cevap Verenlerin Oturması: Doğru cevap veren öğrenci oturur ve diğerleri ayağa kalmaya devam etmesi sağlandı.

Devam Etmek: Etkinlik, tahtadaki bütün kelimelerin eş anlamlıları bulunana kadar devam edilip, her doğru cevap sonrasında oturan öğrenci sayısı artı ve son öğrenci oturana adar devam edildi.

 

 

BİLEN OTURUR ETKİNLİĞİNİN KAZANIMLARI

Öğrencilerin yeni kelimeleri daha kolay öğrenmelerine yardımcı olur.

Öğrencilerin aktif katılımını teşvik ederek dikkatlerini sürdürmelerine yardımcı olur.

Öğrencilerin kelimelerin eş anlamlılarını öğrenmelerine yardımcı olur.

Öğrencilerin yeni kelimeleri öğrenmelerine ve aktif katılımlarını teşvik ederek dikkatlerini sürdürmelerine yardımcı olur.

Öğrencilere etkili bir dil öğrenme yöntemi sunar.

 

SINIF İÇİNDE YAPILAN DİĞER ETKİNLİKLER

1-Eş anlamlı sözcükler konusu işlendikten sonra yapılan etkinliklerle kalıcı öğrenme desteklenmiştir.

2- Grup çalışması yapılarak,  eş anlamlı kelimeler panosu hazırlanmıştır.

3- Akıllı tahta kullanılarak eşanlamlı kelimeler yarışması düzenlenmiştir.

4-Eş anlamlı kelimeler şarkısı ile eğlen–öğren çalışması yapılmıştır. 

‘’BİLEN OTURUR’’ ETKİNLİĞİ PLANDIĞI ŞEKİLDE BAŞARI İLE UYGULANMIŞTIR.

Ek: 1 Öğrencilerin tamamladığı eş anlamlı kelimeyi yaz etkinliği.

Ek. 2. Akıllı Tahta da yapılan eş anlamlı kelime yarışması fotoğrafı.

 

                                DİLİMİZİN ZENGİNLİĞİ PROJESİ ETKİNLİK RAPORU

                                           GÜLBAĞ SELİM SIRRI TARCAN İLKOKULU

                                                   ARALIK AYI YOL HARİTAMIZ

‘’ Başka dile uymaz annenin sesi,  her sözün ararsan vardır Türkçesi! ‘’Z.GÖKALP

 

ÇOCUK ŞİİRLERİ OKUMA ÇALIŞMASI

*Faaliyet ile ilgili duyurular yapıldı.

*Çocuk antolojisinde yer alan şiirlerden her sınıf kademesine uygun olarak 4 şiir belirlendi.

*Her zümre kendi şiiri ile öğrenci çalışmaları gerçekleştirdi ve içlerinde bilinmeyen kelimeler belirlendi.

*Anlamı bilinmeyen kelimelerin TDK’ye uygun sözlük ile anlamı öğrenildi.

*Belirlenen kelimelerden öğrencilerin özgün cümleler oluşturulması sağlandı.

*Cümleyi temsil edecek afiş tasarımları yapıldı.

ANAHTAR KELİMELERLE HİKAYE ANLATMA YARIŞMASI

*Okul bazında şartname hazırlandı. Şartname gereği;

-Öğrenciye 3 anahtar kelime verildi.

-Anahtar kelimelerle en fazla 2 sayfa şeklinde olmak üzere özgün hikaye yazılması istendi.

-Yazılan hikayeler için son teslim tarihine göre yarışmaya katılan öğrenciler arasında belirlenen kriterlere göre hikaye anlatma yarışması düzenlendi.

 

 

                                DİLİMİZİN ZENGİNLİĞİ PROJESİ ETKİNLİK RAPORU

                                      GÜLBAĞ SELİM SIRRI TARCAN İLKOKULU

                                           OCAK AYI YOL HARİTAMIZ

Millî Eğitim Bakanlığı tarafından başlatılan “Dilimizin Zenginlikleri Projesi” kapsamında okulumuzda 02 Ocak tarihinde başlayarak  Dede Korkut hikayeleri okuma çalışmaları gerçekleştirilmeye başlanmıştır.

 

Anlamını Bul Etkinliği

Okulumuzdaki tüm sınıflarda “Anlamını Bul” etkinliği yapılmıştır. Bu etkinlik kapsamında oyun için hazırlanmış kelimeler içi görünmeyen bir torba içine alınmıştır. Her takımdaki birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü̈ oyuncular birbirlerine karşı yarışıp ilk takımın ilk oyuncusu torbadan bir kelime seçerek, seçtiği kelimeyi diğer oyunculara göstermeden, kelimeyi, eğer varsa altında küçük puntolarla parantez içinde yazılı kelimeleri kullanmadan, imalar ile dolaylı yoldan anlatarak kendisinden sonra gelen takım arkadaşının bulmasını sağlamaya çalışmışlardır.

 

Hatırlamaca Etkinliği

 Okulumuzdaki tüm sınıflarda belirlenen kelimelerle başka kelimeleri çağrıştırmayı hedefleyen bir aktivite olan “Hatırlamaca” etkinliği yapılmıştır. Bu etkinlikte, numaralandırılmış kelime gruplarındaki kelimeler, bulmacadaki ilgili boşluğa yazılmış, bu şekilde öğrencilerin, kelime ilişkilerini keşfedip yeni sözcükler oluşturmayı öğrenmeleri hedeflenmiştir.

 

Anahtar Kelimelerle Hikaye Yazma Etkinliği

Okul bazında anahtar kelimelerle en fazla 2 sayfa şeklinde olmak üzere özgün hikaye yazılması istenmiştir.

 Dede Korkut Okumaları

Faaliyet ile ilgili duyurular yapılmıştır. Dede korkut hikayelerinden  her sınıf kademesine uygun olarak  4 hikaye belirlenmiştir. Her zümre kendi hikayesi ile öğrenci çalışmaları gerçekleştirmiştir. Dede Korkut Hikayeleri'nden hareketle öğrencilerden yeni bir hikaye yazmaları istenmiştir. 

 

 

 

 

 

 

                                                                                                              

                                                                                                                 

Paylaş Facebook  Paylaş twitter  Paylaş google  Paylaş linkedin
Yayın: 26.12.2023 - Güncelleme: 23.01.2024 12:44 - Görüntülenme: 166
Kaynak: Milli Eğitim Bakanlığı
  Beğen | 5  kişi beğendi